- Manuel Sangiao naceu en Compostela pero a vida, sempre caprichosa, acabou por levarllo ata Londres. Alí coñeceu á súa muller, Liping Zhao, antes de que esa mesma vida trouxésello de volta a Galicia coa axuda do programa de retorno emprendedor que cada ano promove o goberno autonómico
‘El Lápiz del carpintero’ é unha desas novelas de Manuel Rivas que nos conducen a través dunha prosa sinxela e ben escrita á España en branco e negro de post guerra; o relato vital dun represaliado que, desde o cárcere, refai a súa vida sendo punto de apoio e transición para presos e familia.
Pero o ‘Lápiz de carpintero’ é tamén un proxecto vital, neste caso doutro Manuel, Sangiao, que reescribe o seu relato, pero non co presidio como fondo, por fortuna, senón desde Boqueixón (A Coruña), onde volveu vía Londres nunha conexión directa coa súa infancia.
Porque Manuel, como tantos, como todos, creceu absorbendo o que era, ou unha parte, ou o que podía chegar a ser; empapándose de recordos infantís do seu pai, carpinteiro, que tallaba aquí e alá entre restos de labras de madeira. “El foi carpinteiro toda a súa vida. Tivo un pequeno negocio, e durante a miña puberdade estiven a traballar con el e aprendendo”.
O relato transcorre no presente, tres décadas despois daquela infancia adolescente, á que Manuel volveu case sen querer. Porque o seu tamén era o deporte. “Crecín facendo deporte na miña mocidade, e compaxinábao cos estudos mentres que botaba unha man en casa”, continúa.
Así, case sen querer, realizou primeiro un módulo superior de actividades físicas, paso previo cara ao INEF, a Facultade de Ciencias da Actividade Física e do Deporte. Con todo, a crise de 2008 torceu os guións da historia, e como tantos mozos galegos dese tempo, houbo de emigrar. El resúmeo fácil, coa sinxeleza de quen se forxou no empeño: “A xente da miña xeración emigramos moito”.
Manuel foise a Londres, onde desempeñou diferentes postos de traballo, sempre relacionados co deporte: spas, ximnasios e hoteis. E onde coñeceu á que hoxe é a súa muller, Liping Zhao.
Do sur de China, aínda que afincada gran parte da súa vida en Pequín. Unha China da que Manuel esconde tamén algún recordo en metade do seu relato. Quince días en “outro mundo”. “En occidente non sabemos realmente o que é China. Independentemente do seu sistema político, a riqueza que hai alí é algo que non nos podemos nin imaxinar ata que o vemos. Que se pobre, masificada, que se pasa fame… e nada máis lonxe da realidade. Shanghái, Pequín… son cidades que están a anos luz das nosas, en tecnoloxías, en infraestruturas…”.
De Londres a Galicia
Pero esa é outra historia e outro tempo. A nosa, a de Manuel, transcorre, xa con Liping, de Londres a Galicia, á terra e aos labores da súa infancia. “Tiña a miña vida asentada en Londres, pero o meu padrasto enfermou de Alzheimer e mandárono a unha residencia. A miña nai quedou soa nunha casa grande. Colleu unha depresión moi forte, unida a problemas de saúde. E entón chegou a pandemia”, continúa do tirón Manuel, coa certeza que só é capaz de outorgar o presente.
Porque Manuel, como bo fillo, decidiu refacer a súa vida e “volver para coidala”. “Necesita atención bastante permanente, así que me puxen a buscar un traballo que me permitise traballar desde casa”. E así, lonxe do deporte e do INEF, chegamos, de novo, ao ‘Lápiz de carpintero’. O seu propio taller particular.
“Basicamente estiven toda a miña vida ensinando. Noutros tempos, deporte; e agora, carpintería”, resume de modo tan sinxelo como gráfico Manuel. O galpón da súa nai é o lugar onde rescata recordos da súa infancia, daqueles ensinos do seu pai que, hoxe, moitos anos despois, permítenlle ofrecer titoriais de madeira.
“En Londres era algo que non podía facer. Un, cando é pequeno, absorbe moitísimo, aprende as cousas moito máis rápido. Era un coñecemento que estaba aí”, prosegue Manuel, que engadiu a aquela aprendizaxe adolescente outras cousas novas, “vendo como traballa a xente noutros países”. “Co meu pai, ves o que se fai en Galicia fai 20 ou 30 anos. Internet e Youtube abríronme as portas ao mundo. Ves técnicas que fan xaponeses, de americanos… e vas aprendendo e mellorando”, engade.
Hoxe, ‘Lápiz de carpintero’ suma case 1.000 subscritores, aínda que a Manuel, como a calquera emprendedor, gustaríalle que fosen máis. Un negocio que arrincaba en outubro e que contou co apoio do programa de retorno emprendedor, que cada ano pon en marcha a Xunta de Galicia para axudar a todos aqueles galegos do exterior que, polos motivos que sexa, volven a casa a impulsar o seu propio negocio. Como Manuel, que cambiou Londres por Boqueixón, o deporte pola madeira, pero que, en esencia, segue facendo o que sempre fixo: ensinar aos demais.