- María José Castro Valencia naceu en Poio, estudou en Pontevedra e traballou en Londres. Un círculo que esta mestra en Educación Primaria busca pechar agora volvendo a casa grazas a unha bolsa BEME
A de María José Castro Valencia é unha historia galega, moi galega, de emigración e de diáspora, de ir para volver, de estrañar estando aquí e estando alá. De morriña, esa palabra tan perfecta que resume a nostalxia… e moito máis. Un botar de menos sen botar. Un anhelar, primeiro desde Poio, máis tarde desde Londres.
Porque o relato de María José, como o de moitos, escríbese con liñas torcidas que, ao cabo, resultan quedar rectos. Unha palabra detrás doutra que conduce, primeiro, a Reino Unido, en 2016, onde chega como au pair nunha “primeira toma de contacto”. Mestra en Educación Primaria, decide irse entón a Inglaterra, “para mellorar o meu inglés e a miña empregabilidade”, resume con marabillosa delicadeza.
Ao ano seguinte, en 2017, vaise definitivamente. Polo menos de momento. Tras concluír os seus estudos na facultade de Pontevedra en 2010, acepta agora unha oferta en Londres para traballar nunha escola infantil. Alí permanecerá un ano e medio antes de dar o salto aos colexios para traballar como mestra titora.
“Foi un gran cambio, sobre todo porque me fun soa, sen coñecer a ninguén”, lembra María José coa tranquilidade que só concede narrar un pasado xa vivido. Un no que todo costa ao principio: o idioma, o cambio cultural, a familia, os amigos, a comida… Todo.
Por sorte, estando fose “gústache descubrir sitios novos, e así coñecín a moitos españois”, prosegue o seu relato. Un grupo co fai unha “pequena piña” e que lle axuda cos trámites e con ese inacabable proceso de adaptación. “O que máis me chamou a atención foi o pouco que me entendían. Como ti pronúncialo non é como se di”.
Ademais, continúa, “ceábase moi pronto, algo ao que tamén me custou habituarme”. Fronte a isto, María José agradece “o aberta que era a xente”, unha xanela ao interior onde “ninguén se mira no metro” e onde “todo o mundo respéctase”. A pesar diso, a morriña segue aí. Ese lugar secreto onde se bota de menos Galicia: a familia, a comida, o mar para evadirse. Porque o Támesis non é o mesmo. Un gran “río marrón”.
Unha BEME para volver a casa
E así pasan catro anos, ata agosto de 2021. Entón, en plena pandemia, a morriña crece e aparecen as BEME -acrónimo en galego de Bolsas Excelencia Mocidade Exterior-, bolsas que cada ano impulsa o goberno de Galicia para facilitar a volta a casa de todos aqueles galegos que un día tiveron que partir.
“Víraas durante varias convocatorias, pero aínda non decidira nada”, recoñece María José. Con todo, o mundo cambia e os anhelos viran. O covid, o Brexit, as circunstancias… “Xa non tiñas a vida de antes; estabas máis tempo dentro de casa que fose. Era como estar en Londres pero sen estar en Londres”, apunta María José.
Durante máis de ano non puido viaxar a Galicia. “A vantaxe do Reino Unido é que estás a dúas horas en avión; non ter esa opción tanto tempo, e estar tan lonxe da familia neses momentos de incertidume… Ademais, o meu inglés mellorara, así que chegara o momento de decidir”, razoa no seu relato.
Unha decisión na que as BEME xogaron un papel importante: “Xurdiu a bolsa e coincidiume nese momento no que me apetecía volver”. Un retorno de Londres a Nigrán, onde goza outra vez da tranquilidade que só o mar outorga; da familia, da comida e os amigos.
Mentres tanto, María José cursa un máster en “Necesidades específicas de apoio educativo” na Universidade de Vigo, na mesma facultade de Pontevedra onde todo empezou e onde volveu coa vontade de pechar o círculo. “Espero que valoren a miña experiencia e o meu inglés. Gustaríame quedarme en Galicia”. Onde mellor?
